Alles over thee

Thee (voor dames van stand)

Voor de geschiedenis van thee in Europa moeten we enkele eeuwen terug in de tijd. De Verenigde Oost Indische Compagnie is de eerste die de van oorsprong Aziatische drank rond 1600 naar Europa verscheept. Het exotische goedje wordt in die tijd tal van geneeskrachtige eigenschappen toegedicht en vergaart in zijn eerste jaren vooral bekendheid als wonderdrank. Langzaamaan vindt de thee zijn weg naar de elite van de samenleving en rond 1700 is thee een exclusieve lekkernij voor de rijke dames van stand. Deze dames organiseren gezellige middagen rondom de warme drank en drinken hun thee liefst uit het delicate Chinese porselein dat samen met de gedroogde theebladeren verscheept wordt. Hoewel een kilo thee in die beginjaren met gemak voor omgerekend voor € 300 wordt verkocht, daalt die prijs voorzichtig door de concurrentie tussen verschillende importeurs. En zo vindt thee door de eeuwen heen gelukkig ook zijn weg naar het gewone volk.

 

Over de theeplant

Witte, groene, rode en zwarte thee, stuk voor stuk zijn ze afkomstig van de Camelia-struik. Een groene struik, die van oorsprong alleen in Zuid-Oost Azië voor komt. De Chinese variant dankt zijn naam aan de Latijnse vertaling voor Chinees: Camelia Sinensis. Deze plant blijft zelfs bij grote temperatuurschommelingen het hele jaar door groen. Zijn Indiase broer, de Camelia Assamica, gedijt beter in een constant warm klimaat. Inmiddels vinden we de Camelia niet alleen meer in Azië. Ook in Zuid-Amerika en Afrika vinden we tegenwoordig velden vol thee. De verschillende klimaten, bodemsoorten en hoogtes geven de theeplant, net zoals bij wijn, subtiele smaakvariaties die je terug proeft in je theekop.

Na drie jaar zon is de theeplant rijp voor zijn eerste pluk. In hoger gelegen gebieden, waar de teeltomstandigheden voor de theeplant het best zijn, worden de bladeren van de Camelia vier keer per jaar geplukt. Het seizoen waarin de pluk plaatsvindt, bepaalt voor deel de smaak van theeblaadjes. In de lente heeft de plant bijvoorbeeld nog maar weinig zon gezien, en zijn de blaadjes fris van smaak. Tijdens de laatste pluk van het jaar heeft de theeplant een diepgroene kleur en zijn zijn bladeren voller van smaak. Na de pluk worden de theebladeren zo snel mogelijk in juten zakken naar de theefabriek gebracht. Hier begint het verwerkingsproces van de verschillende soorten thee.

 

Soorten thee

Naast allerlei melanges en soorten met een toegevoegde smaak bestaan er de volgende theesoorten: 

- Zwarte thee: de in Nederland meest gedronken thee. Deze thee is volledig geoxideerd (gefermenteerd).

- Engelse melange: een veel gebruikte naam voor een mengsel van zwarte thee.

- Ceylonthee: afkomstig uit Ceylon (Sri Lanka). Soms zelfs genoemd naar een bepaalde streek op Ceylon, zoals Kandy.

- Earl Grey: is een mengsel van zwarte thee, op smaak gebracht met de schil van een citrusvrucht, bergamot.

- Darjeeling: zeer gewaardeerde thee uit de streek Darjeeling in India, aan de voet van de Himalaya. Darjeeling First Flush, de eerste pluk van de Darjeeling-thee van het jaar, geldt als de 'champagne' onder de theesoorten. De fijne met de hand geplukte eerste twee topblaadjes geven deze de lekkerste zachte smaak. Het is ook een van de duurste soorten thee, die elk jaar in mei wordt ingevlogen.

- Assam thee: afkomstig uit het district Assam in India.

- Lapsang souchong: deze thee wordt gedroogd boven een vuur van naaldhout, wat een sterke rooksmaak aan de thee geeft.

- Oolong: dit is half geoxideerde thee en bevat daardoor minder cafeïne.

- Groene thee: niet geoxideerde, gestoomde theeblaadjes. Jasmijnthee is een heel bekende vorm van groene thee waar jasmijnbloesem toegevoegd werd.

- Witte thee: niet geoxideerde, meestal alleen gedroogde theeblaadjes van jonge theeknoppen.

- Gele thee: de meest zeldzame thee, het productieproces wordt streng bewaakt, vermoedelijk een licht geoxideerde thee van jonge theeknoppen.

- Pu-Erh thee: dit is ook een volledig gefermenteerde thee. Deze thee kan tevens meer dan 50 jaar bewaard worden en staat bekend om zijn "zogenaamde” vet verbrandende werking, dit is echter nooit wetenschappelijk bewezen.

Niet echte thee maar infusies

- Rooibos, Fruit, Sterrenmix,  Zoethout,  Kamille,  Muntthee,  Brandnetel,  Vlierbloesem en  Lindebloesem, bekend uit Marcel Proust's Du côté de chez Swann waarin een in de lindebloesemthee gedoopt madeleinecakeje de hoofdfiguur terug in de tijd voert.


- Maté de nationale drank van onder andere Argentinië op basis van de bladeren van de matéboom (Ilex Paraguariensis) die met een metalen rietje met zeefje (bombilla) uit een gemeenschappelijke kleine fleskalebas wordt gedronken. Zetadvies:
Hoe jij je thee het lekkerst vindt, dat bepaal je natuurlijk zelf. We kunnen je wel wat tips geven. Zodat de losse thee het best tot zijn recht komt. Bij een te hoge temperatuur van je theewater kunnen je theebladeren bijvoorbeeld verbranden. En sommige theebladeren hebben wat meer ruimte nodig om volledig te ontvouwen. Hieronder vind je daarom enkele vuistregels die we zelf fijn vinden bij het zetten van een kop thee.

We zullen vóór elke theesoort de zetwijze vermelden, zodat u bekend raakt met de zetmethode per thee.

Zetwijze Zwarte thee:
1 theelepel per kop/mok
10 gram per liter
Temperatuur 100ᵒC
Trektijd 3 - 5 minuten

Zetwijze Witte thee:
1 theelepel per kop/mok
10 gram per liter
Temperatuur 75-80ᵒC
Trektijd vanaf 1 minuut, maximaal 3 minuten

Zetwijze Groene thee:
1 theelepel per kop/mok
10 gram per liter
Temperatuur 75-80ᵒCTrektijd vanaf 1 minuut, maximaal 3 minuten

Zetwijze Rooibos/Honeybush:
1 theelepel per kop/mok
10 gram per liter
Temperatuur 100ᵒC
Trektijd tot 10 minuten

Zetwijze Kruiden(thee):
1 theelepel per kop/mok
10 gram per liter
Temperatuur 100ᵒC
Trektijd tot 10 minuten

Voor ijsthee, dubbele hoeveelheid en een paar uur in de koelkast in een kan met thee laten trekken en afkoelen, daarna aanvullen met water of ijsblokjes.

Zetwijze Vruchten(thee):
1 theelepel per kop/mok
10 gram per liter
Temperatuur 100ᵒC
Trektijd tot 12 minuten

Voor ijsthee, dubbele hoeveelheid en een paar uur in de koelkast in een kan met thee laten trekken en afkoelen, daarna aanvullen met water of ijsblokjes. 

Nog een paar weetjes over kruiden

Zoethout is bloeddruk verhogend, let hier dus op bij gebruik. Salie is o.a. goed tegen keelpijn en keel-/mond-ontsteking. Kamille is algemeen verzachtend. Brandnetel is bloedzuiverend, werkt o.a. verlichtend bij reumatische klachten en eczeem. Venkel is verlichtend bij darmkrampen, venkel/anijs/karwij werkt goed tegen darmkrampen/opgeblazen gevoel en kan stimulerend werken bij borstvoeding (anijs), deze thee wordt bij ons ook wel borstvoedingsthee genoemd. Hierbij willen wij graag met klem benoemen dat wij geen artsen zijn en wij niet kunnen voorspellen hoe u ergens op reageert. Wij willen u echter wel graag adviseren en hopen dat op de juiste manier te doen. Waar het ons vooral om gaat, is dat u geniet van onze theeën!